رگ سیاتیک چیست؟

رگ سیاتیک اصطلاحی است که شاید بارها شنیده اید اما معنی و مفهوم آن را نمی دانید. در واقع سیاتیک رگ نیست و یک رشته اعصاب است اما در میان عموم این رشته اعصاب به رگ سیاتیک معروف شده است.

اگر این عصب به هر دلیلی، مانند پارگی دیسک کمر تحریک شود، فرد دچار درد سیاتیک می شود. درد سیاتیک بسته به علت ایجاد، می تواند از ضعیف تا شدید باشد و اغلب خود را در قسمت انتهایی کمر، ران ها و پاها نشان می دهد.

این درد نشان دهنده این است که عاملی در حال آسیب رساندن به عصب است و به نوعی اخطار دهنده است. به همین دلیل است که توصیه می شود اگر دچار درد سیاتیک شده اید، سریعا به پزشک ارتوپد مراجعه نمائید تا عامل ایجاد درد را شناسایی و در صورت لزوم درمان را آغاز کنید.

مثلا اگر منشا درد سیاتیک پارگی دیسک کمر باشد، اگر این پارگی پیشروی کند، می تواند آسیب دائمی به عصب سیاتیک برساند و منجر به ایجاد بی حسی و یا فلج در کمر و یا پاها شود.

در ادامه ما دلایل ایجاد درد سیاتیک و انواع آن و همچنین درمان های مختلف برای درد سیاتیک را برای شما قرار داده ایم. با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

رگ سیاتیک چیست و در کجا قرار دارد؟

علائم تحریک رگ سیاتیک

دلایل تحریک رگ سیاتیک

چه اعمالی می توانند باعث تحریک رگ سیاتیک شوند؟

چه موقعی باید به پزشک مراجعه کرد؟

سیاتیک چگونه تشخیص داده می شود؟

درمان سیاتیک

جمع بندی مطالب و سخن پایانی

رگ سیاتیک چیست و در کجا قرار دارد؟

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، سیاتیک در واقع رگ نیست بلکه مجموعه ای از اعصاب است.

در جواب سوال رگ سیاتیک چیست می توان گفت عصب سیاتیک و یا همان رگ سیاتیک، از قسمت پایینی کمر آغاز می شود، از لگن و باسن عبور می کند و در نهایت در پاها منشعب می شوند. عصب سیاتیک طولانی ترین عصب در بدن و یکی از مهم ترین آن ها است. کار این عصب کنترل و ایجاد احساس در پاها است.

اگر به هر دلیلی این عصب تحریک شود، درد سیاتیک در فرد آغاز می شود. این درد نشان دهنده یک عامل خطر برای عصب سیاتیک است که در حال آسیب رساندن به آن است.

حدود 40 درصد از افراد در برخی از دوره های زندگی خود به سیاتیک مبتلا می شوند. ابتلا به سیاتیک با افزایش سن افزایش می یابد و دلایل گوناگونی مانند انجام کار های سنگین و یا ضعف استخوان ها و ماهیچه ها در ایجاد آن تاثیر گذارند.

در ادامه علائم تحریک رگ سیاتیک را بررسی می کنیم.

علائم تحریک رگ سیاتیک

یکی از مهم ترین علائم سیاتیک، احساس دردی است که از ناحیه ی انتهایی کمر آغاز می شود و تا باسن و پاها نیز کشیده می شود. در این گونه موارد به احتمال بسیار زیادی این درد ناشی از تحریک رگ سیاتیک و یا همان عصب سیاتیک است.

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، درد سیاتیک نشانه ای از آسیب به اعصاب است. با توجه به مکان آسیب، ممکن است که علائم تغییر کنند. به طور معمول علائم زیر به دنبال آسیب رسیدن به اعصاب سیاتیک نمایان می شوند:

• در پاها احساس ضعف و یا بی حسی ایجاد می شود و در موارد شدید ممکن است دچار از دست دادن توانایی حرکت شوید.
• درد با حرکت کردن تشدید می شود.
• ممکن است که در طول کمر و یا پاهای خود احساس گز گز کنید که این احساس معمولا در انگشتان پا و یا خود پا بیشتر دیده می شود.
• گاهی اوقات در موارد شدید ممکن است که بی اختیاری ادرار و یا بی اختیاری در دفع ایجاد شود. در این موارد اعصاب مربوط به مثانه و یا روده در رگ سیاتیک در خال آسیب دیدن هستند و به همین دلیل فرد در کنترل آن ها به مشکل بر می خورد.

در هر صورت بهتر است که در شروع درد سیاتیک، به یک پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمائید تا تشخیص و درمان سریع تر برای شما اتفاق بیافتد و از ایجاد مشکلات بیشتر جلوگیری شود.

دلایل تحریک رگ سیاتیک

رگ سیاتیک و یا همان اعصاب سیاتیک، در شرایط مختلفی می تواند دچار تحریک شود. معمولا تحریک عصب سیاتیک به دنبال مشکلات ستون فقرات به وجود می آید. همچنین گاهی اوقات نیز با وارد شدن ضربه شدید به پشت بدن و خصوصا قسمت لگن و انتهای کمر، به طور مستقیم عصب سیاتیک تحریک می شود.

تومور های نخاعی نیز می توانند به بزرگتر شدن، به اعصاب سیاتیک فشار وارد کنند و باعث ایجاد تحریک و درد سیاتیک شوند.

در ادامه دیگر عواملی که می توانند باعث ایجاد سیاتیک شوند را آورده ایم:

فتق دیسک کمر و یا پارگی دیسک کمر

همان طور می دانید، ستون فقرات انسان از تعدادی مهره ایجاد شده است. در بین این مهره ها صفحه هایی غضروفی وجود دارند که برای ستون فقرات به شکل یک فنر عمل می کنند. یعنی ضربه های وارده به ستون فقرات را کاهش می دهند.

این دیسک ها از دو لایه ایجاد شده اند. یک لایه درونی ژلاتینی و نرم، و یک لایه بیرونی سخت. فتق دیسک کمر و یا همان پارگی دیسک کمر شرایطی است که لایه درونی دیسک به دلایل مختلفی مانند فشار زیاد، ضعف در استخوان ها و یا ماهیچه ها بیرون میزند.

این بیرون زدگی باعث می شود که دیسک اعصاب اطرافش از جمله سیاتیک را فشرده کند و باعث ایجاد تحریک در آن ها شود.

طبق تحقیقات، حدود 2.5 درصد افراد در زندگی خود دچار فتق دیسک کمر می شوند.

مشکلات مهره ها

برخی بیماری ها مانند اسپوندیلولیستزیس و یا اسپوندیلیت می توانند باعث ایجاد تحریک در اعصاب سیاتیک شوند. به طور کلی در این نوع بیماری ها، چند اتفاق باعث تحریک اعصاب می شود:

• رشد غیر معمولی و در جهت غیر طبیعی مهره ها
• تخریب استخوان مهره
• التهاب استخوان مهره

هر کدام از عوامل بالا اگر در قسمت انتهایی کمر رخ بدهد، می تواند باعث ایجاد تحریک در اعصاب سیاتیک شود.

تنگی کانال نخاع

در این عارضه که از اسم آن هم مشخص است، کانال نخاع در ناحیه های تحتانی تنگ می شود و باعث افزایش فشار بر روی عصب سیاتیک و در نتیجه تحریک آن می شود. نام دیگر این بیماری تنگی نخاع کمر است.

سندروم پریفورمیس

سندروم پریفورمیس (Piriformis) نوعی اختلال عصبی عضلانی است که در آن عضله پریفورمیس به طور غیر ارادی منقبض، و در نتیجه باعث ایجاد درد سیاتیک می شود. عضله پریفورمیس عضله ای است که قسمت تحتانی ستون فقرات انسان را به استخوان ران متصل می کند.

وقتی که این عضله منقبض شود، رگ سیاتیک و یا همان عصب سیاتیک را تحت فشار می گذارد و در نتیجه منجر به ایجاد درد سیاتیک می شود. اگر به مدت طولانی بنشینید و یا این که فشار زیادی به قسمت پشت بدن وارد شود، این سندروم بدتر می شود.

چه اعمالی می توانند باعث تحریک رگ سیاتیک شوند؟

انجام برخی فعالیت ها می تواند خطر ابتلا به سیاتیک را افزایش دهد. متداول ترین مواردی که باعث ایجاد سیاتیک، شامل موارد زیر است:

• برداشتن و جا به جایی اشتباه اجسام سنگین که فشار زیادی به قسمت پشت شما وارد می کند.
• استعمال دخانیات می تواند باعث از بین رفتن لایه خارجی دیسک ها و در نتیجه بیرون زدگی آن ها شود.
• پیری و افزایش سن: با افزایش سن، استخوان ها و عضلات ضعیف تر می شوند و در نتیجه احتمال پارگی دیسک کمر افزایش می یابد. در نتیجه پارگی دیسک کمر هم سیاتیک ایجاد می شود.
• نشستن طولانی مدت: نشستن طولانی مدت و به صورت غیر استاندارد، می تواند فشار بسیار زیادی را بر روی لگن و ستون فقرات وارد کند.
• ابتلا به دیابت خطر ایجاد آسیب های عصبی را افزایش می دهد.

چه موقعی باید به پزشک مراجعه کرد؟

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، بهتر است که در صورت داشتن هر گونه دردی در ناحیه کمر، به پزشک ارتوپد مراجعه کنید تا مشکل شما شناسایی شود در صورت نیاز به درمان بپردازید.

همچنین در صورت مشاهده علائم زیر به همراه درد رگ سیاتیک، بهتر است که هرچه سریع تر نسبت به مراجعه به پزشک اقدام نمائید:

• درد به طور ناگهانی و در ناحیه انتهایی کمر ایجاد شده باشد و به دنبال آن در پاها و کمر نیز احساس بی حسی و یا ضعف عضلانی داشته باشید.
• درد شما پس از یک حادثه و یا ضربه ایجاد شده باشد.
• شما قادر به کنترل مثانه و یا روده خود نیستید.

با توجه به این که تشخیص و درمان سیاتیک و بیماری های مرتبط با آن در حوزه ی ارتوپدی قرار دارد، اولین قدم شما برای درمان، مراجعه به پزشک ارتوپد است.

سیاتیک چگونه تشخیص داده می شود؟

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، علامت های تحریک رگ سیاتیک در هر فردی نسبت به فرد دیگر متفاوت است. نوع عوارض و درد سیاتیک به نقطه ی رخ دادن آن بستگی دارد. برای تشخیص سیاتیک، پزشک ارتوپد ابتدا به انجام یک معاینه بدنی ساده می پردازد. سپس از سابقه پزشکی شما سوالاتی را می پرسد.

در ادامه سوالات مختلفی نظیر این که درد از چه زمانی آغاز شده، دقیقا درد را در کجا احساس می کنید و یا این که علائم دیگری به همراه درد داشته اید و یا خیر از شما پرسیده می شود.

در ادامه ممکن است که پزشک از شما درخواست کند که چند حرکت ورزشی انجام دهید تا مشاهده کند که درد در کدام یک از آن ها افزایش و در کدام یک کاهش می یابد.

پس از آن برای این که تشخیص قطعی تر بشود، پزشک از شما درخواست انجام آزمایش های تصویر برداری می کند تا بتواند به کمک آن ها، به طور دقیق تری ستون فقرات شما را بررسی کند.

رایج ترین تصویر برداری هایی که در رابطه با تشخیص سیاتیک تجویز می شود، شامل اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن هستند.

همچنین ممکن است که پزشک برای فرد، میلوگرام را تجویز کند. در این آزمایش، رنگ خاصی به ستون فقرات تزریق می شود تا بتوان تصاویر واضح تری از نخاع و اعصاب گرفت.

درمان سیاتیک

پس از این که فرد به پزشک ارتوپد مراجعه نمود و علت دقیق ایجاد درد مشخص شد، درمان نیز با توجه به علت ایجاد درد مشخص می شود.

درمان های مختلفی برای درد سیاتیک وجود دارد. در موارد ابتدایی می توان با اصلاح سبک زندگی درد سیاتیک را کاهش داد. اما اگر فرد در مراجعه به پزشک تاخیر داشته باشد و مشکل افزایش بیابد، به احتمال زیاد برای درمان نیاز به عمل جراحی است.

به طور کلی درمان سیاتیک به روش های زیر انجام می شود:

• درمان سرد و گرم: در این روش در ابتدا از کیسه های آب سرد برای کاهش درد و التهابات استفاده می شود. در ادامه نیز فرد با گرفتن دوش آب گرم می تواند اسپاسم و درد عضلات را کاهش دهد و با گرم کردن دیسک به جا رفتن آن کمک کند.
• تمرینات ورزشی و کششی
• دارو های مسکن و ضد التهاب
• ورزش منظم
• فیزیوتراپی
• جراحی

اگر با انجام درمان های ابتدایی درد کاهش نیافت و یا بیشتر شد، در نهایت پزشک به فرد جراحی را توصیه می کند.

از آن جایی که جراحی سخت تر از روش های دیگر است، توصیه می شود که در همان اوایل شروع درد به پزشک ارتوپد مراجعه نمائید تا بتوان با روش های آسان تر به درمان سیاتیک پرداخت.

جمع بندی مطالب و سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم تا در ابتدا به سوال رگ سیاتیک چیست پاسخ دهیم و در ادامه بیماری های مرتبط با آن و روش های درمان آن را برای شما عزیزان قرار دهیم.

حال می دانید که رگ سیاتیک در واقع مجموعه ای از اعصاب است. شایع ترین مشکل در رابطه با رگ سیاتیک، بیماری سیاتیک است که در آن عصب سیاتیک تحریک می شود و در نتیجه باعث ایجاد درد در ناحیه انتهایی کمر و در ادامه گن و پاها می شود.

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، در صورتی که دچار هرگونه درد در ناحیه کمر خود شده اید، بهتر است که هرچه سریع تر به یک پزشک مراجعه کنید تا در همان مراحل اولیه به تشخیص و درمان مشکل خود بپردازید.

در صورت تاخیر در مراجعه به پزشک و اقدام به درمان، احتمال افزایش مشکل و درد بیشتر می شود و راه درمان نیز طولانی تر می شود و ممکن است که برای درمان نیازمند انجام عمل جراحی باشید.

با توجه به این که تشخیص و درمان اغلب درد های کمر و پاها از جمله سیاتیک در حوزه ی ارتوپدی است، بهتر است که هرچه سریع تر به یک پزشک ارتوپد مراجعه نمایید.

شما می توانید با مراجعه به مجموعه ما و استفاده از تجربیات سال های طولانی ما در زمینه ی درمان درد های سیاتیکی، به تشخیص و درمان درد خود بپردازید.